Yumurtlamanın Belirlenmesi

Ovulasyon (yumurtlama), yumurtalığın içindeki folikülden bir yumurtanın salınmasıdır. Yumurta salındıktan sonra fallop tüplerinden biri tarafından alınır ve rahme doğru yolculuğa başlar. Cinsel ilişki sırasında doğal yolla gebelik oluşabilmesi için, meni ovulasyon zamanına yakın bir zamanda vajinaya boşaltılmalıdır. Spermlerin vajinadan servikal mukustan geçerek, rahim ağzından rahme ve oradan da fallop tüpüne doğru yüzmeleri, yumurtaya bağlanıp onu döllemeleri gerekir. Döllenen yumurta (embriyo) birkaç gün fallop tüpünde kalır ve ardından rahme geçer. Embriyo daha sonra rahim iç tabakasına (endometriyum) tutunur ve burada büyümeye devam eder. Gebelik süresi, son adet tarihinden itibaren ortalama 40 hafta (yaklaşık 9 ay) veya ovulasyondan itibaren 38 hafta (yaklaşık 8,5 ay) olarak kabul edilir.

Ovulasyon, kanda luteinize edici hormon (LH) düzeylerinde ani bir artış (LH yükselmesi) ile tetiklenir ve bu yükselme başladıktan yaklaşık 36 saat sonra gerçekleşir. Eğer yumurta döllenir ve endometriuma tutunursa gebelik oluşur. Eğer gebelik oluşmazsa, gebelik için gelişen rahim iç tabakası adet kanaması olarak dökülür.

Çeşitli sorunlar ovulasyonu engelleyebilir ya da bozabilir ve bu da infertiliteye yol açabilir. Bu nedenle, bireyin ovulasyon yapıp yapmadığını belirlemek sıklıkla gereklidir. Ovulasyonun tespiti için birden fazla yöntem mevcuttur: LH düzeylerini ölçen idrar test kitleri, transvajinal ultrason, endometriyal biyopsi, hormon düzeylerini ölçen kan testleri ve bazal vücut ısısı (BBT) takibi. Telefon uygulamaları dönemler arasındaki verimli dönemi tahmin etmek için yaygın olarak bulunsa da, ovulasyonun gerçekten gerçekleşip gerçekleşmediğini kesin olarak test etmezler.

LH Düzeylerini Ölçen İdrar Test Kitleri

Kombine doğum kontrol haplarının çoğu üç hafta Pek çok ovulasyon belirleyici test eczanelerden temin edilebilir. Bu kitler, idrardaki LH düzeylerindeki değişimi gösteren test çubukları kullanır. LH yükselmesi gerçekleştikten sonra, ovulasyon genellikle 12 ila 36 saat içinde gerçekleşir. İdrar testi genellikle beklenen ovulasyon gününden iki gün önce başlatılır. 28 günlük döngülerde, ovulasyon genellikle 13 ila 15. günlerde olur. Düzensiz adet döngülerinde test, en erken ve en geç ovulasyon olasılıklarına göre planlanmalıdır. Örneğin, döngü uzunluğu 27 ila 34 gün arasında değişiyorsa, ovulasyon genellikle 13 ila 20. günler arasında gerçekleşir. Bu nedenle test, 11. günde başlatılmalı ve ovulasyon saptanana kadar ya da 20. güne kadar devam ettirilmelidir. Beş günlük testle ovulasyonun tespit edilme olasılığı %80, on günlük testle %95’tir. Ovulasyon belgelenirse, o döngüde test yapmaya devam etmeye gerek yoktur. Bazen belirli bir döngüde ovulasyon gerçekleşmeyebilir. İki veya daha fazla ardışık döngüde ovulasyon saptanmazsa, bir ovulasyon sorunu mevcut olabilir.

Transvajinal Ultrason

Folikül büyümesi, monitöre görüntü aktaran ses dalgalarıyla (ultrason) ölçülebilir. Bu ağrısız işlem genellikle vajinaya yerleştirilen bir probla yapılır, ancak bazen karın üzerine yerleştirilen dış bir probla da uygulanabilir. Ovulasyon öncesi folikül ince duvarlıdır ve sıvı ile doludur. İçindeki yumurta geliştikçe, folikül büyür. Ovulasyon genellikle folikül 1.8 ila 2.5 cm çapına ulaştığında gerçekleşir. Ultrason, ilişki veya aşılama zamanlamasında faydalı olabilir. Fertilite ilaçları kullanıldığında, folikül büyümesini izlemek için döngü boyunca birkaç farklı günde ultrason yapılabilir.

Hormon Düzeylerini Ölçen Kan Testleri

Kanda artmış progesteron seviyesi genellikle ovulasyonla ilişkilidir. Progesteron testi, beklenen adet başlangıcından yaklaşık bir hafta önce yapılabilir. LH yükselmesi, ovulasyondan hemen önce gerçekleşir. Kanda veya idrarda LH düzeyleri ölçülerek folikülün olgunlaşıp ovulasyona hazır olup olmadığı tahmin edilebilir. Östrojen, büyüyen folikül tarafından salgılanır ve ovulasyondan hemen önce hızla artar. Fertilite ilaçları kullanılarak ovulasyon sağlanıyorsa, folikül büyümesini belirlemek için östrojen düzeylerinin sık ölçülmesi gerekebilir.

Bazal Vücut Isısı (BBT) Takibi

BBT grafiği, adet döngüsünün farklı fazlarının süresini izlemeye yardımcı olur ve ovulasyonun gerçekleşip gerçekleşmediğini belirleyebilir. Foliküler fazda vücut ısısı nispeten düşüktür. Ovulasyonla birlikte progesteron üretimi başladığında, vücut ısısı en az 0.5°C artar. Vücut ısısında birkaç gün süren artış ovulasyonun gerçekleştiğini gösterir. BBT, ovulasyonun ne zaman gerçekleşeceğini tahmin edemez; yalnızca ovulasyonun gerçekleştiğini sonradan doğrular. Bazı kişiler, servikal mukus değişimlerini de BBT ile birlikte takip eder. Ovulasyon yaklaştıkça servikal mukus daha bol, ince, kaygan ve esnek hale gelir. Bu yöntem, en verimli günleri belirlemede ucuz ve doğal bir yoldur.

Sonuç

Ovulasyonun olup olmadığını ve ne zaman gerçekleştiğini belirlemek yorucu ve zaman alıcı gibi görünse de, gebelik elde etmek için sıklıkla gerekli bir adımdır. Hangi ovulasyon belirleme yönteminin sizin için en uygun olduğuna karar vermek için sağlık uzmanınızla birlikte çalışın. Bu testler ovulasyonun gerçekleşmediğini gösteriyorsa, durumu düzeltmeye ve başarılı bir gebelik şansını artırmaya yönelik tedaviler mevcuttur.