DIŞ GEBELİK

Dış gebelik ne demektir?

Dış gebelik, rahmin dışında gelişen gebeliktir. Normal bir gebelikte yumurta fallop tüpünde sperm ile karşılaşır (döllenir) ve embriyo (döllenmiş yumurta) tüpten geçerek rahme ulaşır. Embriyo rahim içerisine implante olur (bağlanır) ve bir bebeğe dönüşür. Embriyo rahmin dışında herhangi bir yerde tutunmaya ve büyümeye başladığında buna dış gebelik denir. Dış gebelik sağlıklı bir gebelik değildir ve büyümeye devam ederse gebenin hayati risk oluşturabilir. Bu yüzden dış gebeliğin erken tanınması ve tedavisi son derece önemlidir.

Dış gebeliğin en sık görüldüğü yer fallop tüpüdür. Daha nadir olarak  umurtalıkta, servikste veya karın içerisinde başka bir yerde de dış gebelik görülebilir. Dış gebelik uygun şekilde tedavi edilmezse çok tehlikeli, hatta hayati tehlike oluşturabilir.
  

Dış gebeliğe ne sebep olur?

Dış gebelik yaşayan birçok kadının belirgin bir risk faktörü yoktur. Bununla irlikte, bir kadının aşağıdaki durumlarda dış gebelik geçirme olasılığı daha yüksektir:

• Pelvis veya karın ameliyatı geçirmiş olmak
• Cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon geçirmiş olmak
• Rahim içi dokusunun başka yerlerde olduğu bir durum olan endometriozise sahip olmak
• Sigara içmek
• Geçmişte fertilite tedavisi görmüş olmak
• Daha önce dış gebelik geçirmiş olmak
• Rahim içi araç (RİA) yerindeyken hamile kalmak

 

Doktorlar dış gebelik tanısını nasıl koyar?

Kan testleri ve ultrasonunun kombinasyonu , doktorunuzun dış gebeliği teşhis etmesine yardımcı olabilir. Kanda gebelik testi, gebelik hormonunun (insan koryonik gonadotropin veya hCG) kanda bulunduğu miktarı ölçer. Bu “hCG seviyesi” genellikle normal şekilde bir yükseliş olup olmadığını görmek için birden fazla kez ölçülür. Karın ultrasonu, gebeliğin rahmin içinde mi yoksa dışında mı olduğunu gösterir. Bir kadın dış gebelik için risk faktörlerinden herhangi birine sahipse, gebe olduğunu öğrenir öğrenmez değerlendirilmesi önemlidir.

 

Doktorlar dış gebelikleri nasıl tedavi eder?

Dış gebelik, semptomlara ve hamileliğin ne kadar ileri haftasında olduğuna bağlı olarak 4 şekilde tedavi edilebilir:

 

Metotreksat

Metotreksat, dış gebeliğin büyümeye devam etmesini engelleyen bir ilaçtır. Sağlık profesyoneli bu ilacı enjeksiyon yoluyla uygular. İlacın etkinliğinden emin olmak için alkol, folik asit ve ibuprofen gibi ilaçlardan kaçınılmalıdır. Yan etkiler arasında mide bulantısı, kusma, ishal, karın ağrısı ve ağız yaraları sayılabilir. Eğer tedaviden sonra şiddetli karın ağrısı veya baygınlık olursa , yeniden  ğerlendirilmek için hemen doktoruyla irtibata geçmelidir. Doktor, ektopik gebeliğin tedaviye yanıt verip vermediğinden emin olmak için hCG düzeylerini birkaç günde bir tekrarlayacaktır. Dış gebelik, hCG seviyesi sıfıra düştüğünde sona ermiştir. Dış gebeliklerin yaklaşık %90’ı, yeterince erken tespit edilirse metotreksat ile başarılı bir şekilde tedavi edilebilir. Geri kalanını tedavi etmek için ameliyat gerekecektir.

 

Laparoskopi

Laparoskopi, dış gebelikler için en sık uygulanan cerrahidir. Minimal invaziv bir ameliyat olarak adlandırılır çünkü karnınızda çok küçük kesiler kullanılarak yapılır. Bir kesiye kameraya bağlı küçük bir teleskop yerleştirilir, böylece doktor dış gebeliği görebilir. Dış gebeliği çıkarmak için diğer küçük kesilerden küçük aletler yerleştirilir. Fallop tüpü hasar görmüşse, doktorun tüpü çıkarması gerekebilir.

 

Laparotomi

Bazı durumlarda, dış gebelik, büyük miktarda iç kanamaya neden olabilir veya laparoskopi kullanarak fazla miktardaki skar dokusu olan dış gebeliği çıkarmak mümkün olmayabilir. Bu durumlarda, dış gebeliği çıkarmak için laparotomi adı verilen daha büyük bir karın kesisi kullanılır.

 

Dikkatli Gözlem

Bazı durumlarda, çok erken aşamadaki dış gebelik, genellikle daha doğrulanmadan veya teşhis edilmeden önce tedavi olmaksızın ortadan kalkar. Dış gebelik riski altındaysanız, hamile olabileceğinizi düşündüğünüz anda bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.

 

Komplikasyonlarım olacak mı?

Uygun tedavi ve gözlemle bile, dış gebelik yaşamı tehdit eden iç kanamaya neden olabilir. Kasık, karın veya omuz ağrısı veya bilinç kaybı durumlarından
herhangi biri iç kanamanın belirtisi olabileceğinden, doktorunuza veya hastaneye başvurmalısınız. Fallop tüpü yırtılırsa, acil cerrahi müdahale gerekir.

 

Dış gebelikten sonra hamile kalabilir miyim?

Dış gebelik öyküsü olan kadınlar, gelecekteki gebeliklerini planlamak ve  lanlama sürecinin erken aşamasındayken uzman doktor görüşü almalıdır. Dış gebelik geçirdikten sonra hamile kalmak bazen zordur. Bunun nedeni fallop tüplerindeki problemler veya ilk kez dış gebeliğe yol açan pelvisteki skarlar olabilir.

Bir kadın dış gebelikten sonra gebe kalırsa, ikinci kez dış gebelik yaşama olasılığı en az %10’dur. Fallop tüpü alınmadıysa, gelecekte bir bebek doğurma olasılığı %60’tır.

Daha sonraki gebeliklerin uzman doktorlar tarafından erken dönemde değerlendirilmesi önemlidir. Bir kadın dış gebelik geçirdikten sonra hamile
kalmakta zorlanıyorsa, fertilitenin değerlendirilmesi testleri ve infertilite tedavisi şansını artırabilir.